MACA
AKSARA JAWA
A. Sandhangan
Sandhangan, yaiku tandha kang digunakake
kanggo ngowahi swarane aksara kang disandhangi. Sandhangan ana ing aturan tata
tulis aksara Jawa kaperang dadi 3 warna, yaiku:
1.
Sandhangan swara, kanggo ngowahi swara aksara manut
unine vokal [i],[u],[é,è],[e], lan[o]
·
Wulu → i → bunyi [i] → si → si
·
Suku → u → bunyi [u] → su → su
·
Taling →
[ → bunyi [è] → [s → sé
·
Pepet → e → bunyi
[e] →
se → se
·
Taling tarung → [….o → bunyi [o] → [so → so
2.
Sandhangan Sesigeg, minangka gantine aksara sigeg ha, ra, lan nga nalika
oleh pasangan utawa pangkon ;
·
Pangkon → \ → s\ → s
·
Wignyan → bunyi [h] →
sh → sah
·
Layar → bunyi [r] → s/ → sar
·
Cecak → bunyi [ng] → s=
→ sang
3.
Sandhangan Wyanjana, minangka gantine aksara ra, re lan ya nalika madeg
dadi pasangan kang aksara mau nduweni sifat wyanjana utawa
melebur karo tembung kang dipasangi;
·
Cakra → bunyi [-ra-] →
s] →
sra
·
Ceret → bunyi [-re-] →
s} → sre
·
Péngkal → bunyi [-ya-] →
s- → sya
B. Tanda baca, utawa ing istilah Jawa
sinebut pada yaiku tanda baca
sing digunakake ana ing panulisan aksara Jawa, kayata:
Ø → ? → adeg-adeg →
tandha kanggo miwiti paragraf/ alinea lan ukara anyar.
Ø →
, → pada lungsi → tandha koma, padha kaya ing aksara latin.
Ø →
. → pada lingsa →
tandha titik, padha kaya ing aksara latin.
Ø →
;→ pada pangkat → kanggo ngapit tembung cuplikan utawa ngapit nalika nulis angka.
Ø ¦¡¦ → purwapada/ kanggo miwiti pada,
pupuh tembang (mangajapa becik)
Ø ¦¢¦ → madyapada/ katulis ing sangarepe
gantining pupuh-pupuh pertengahan
(mandrawa)
Ø ¦£¦ → wasanapada/ katulis minangka panutup ing
pungkasaning tulisan tembang (titik/purna)
C. Aksara lan Pasangane
Gladhen:
1. Tuduhna wujud lan jenenge
sandhangan saka tembung-tembung ing ngisor iki!
1. 2. Kawaosa seratan Jawi ing
ngandhap punika!
Wangsulan:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
D. Aksara
Murda
Ginanipun
aksara murda:
1.
Kangge nyerat nama dhiri
2.
Kangge nyerat nama panggenan
3.
Kangge nyerat nama gelar
4.
Ing saben peranganing tembung
(nama) prayoginipun ngginakaken setunggal aksara murda menawi wonten.
5.
Aksara murda boten dipun-ginakaken
minangka panutuping wanda (suku kata).
6.
Aksara murda gunggungipun
namung pitung warni inggih menika:
E. Aksara
Swara
Ginanipun
aksara aksara:
1.
Kangge nyerat aksara vokal
ingkang dados wanda (suku kata) saking basa manca supados cetha lafalipun.
2.
Aksara swara boten saged dados
pasangan.
3.
Aksara swara saged dipunsukani
sandhangan wigyan ( .. h
),, layar (…/ …) lan cecak (…=….).
4. Aksara swara gungungipun wonten
gangsal warni, inggih menika:
F. Aksara Rekan.
Ginanipun Aksara Rekan:
1.
Kangge nyerat aksara konsonan
saking basa manca ingkang taksih kaginakaken kados aslinipun.
2. Aksara rekan saged dados
pasangan lan saged dipunsukasi pasangan, aksara rekan ugi saged dados
sandhangan. Aksara rekan gunggungipun naming gangsal warni,
inggih menika:
Nama Aksara rekan
|
Aksara rekan
|
Pasangan aksara rekan
|
Pemakaian dalam kata
|
kha
|
k+
|
K+
|
Khatib arep khutbah :
k+tibHxpK+|tBh
|
Dza
|
f+
|
F+
|
Wong dzalim kesed dzikir:
[w=of+limKe[sfF+iki/
|
fa / va
|
p+
|
P+
|
Fungsine Beteng Vredhebreg:
p+u=si[n[*[t=[p]+de*}g\
|
Za
|
j+
|
J+
|
Zakat iku wajib lan ziarah iku
sunat:
j+ktHikuwjibLnJ+yrhHikusunt\
|
Gha
|
g+
|
G+
|
Ghazali lan Ghulam Ahmad:
g+j+lilnG|lm\Ahmf\
|
C. Angka Jawi
a.
Angka dipunginakaken kangge
nerangaken lambing mawi nomor. Wujudipun angka mawi aksara Jawi kadosta:
2 = 2
|
3 = 3
|
4 = 4
|
5 = 5
|
6 = 6
|
7 = 7
|
8 = 8
|
9 = 9
|
0 = 0
|
b.
Angka mawi aksara Jawi anggenipun nyerat: angka
kaapit mawi pada pangkat ( ; … ; )
Tuladha:
dawane kertas 36 sentimeter.=======?fw[nke/ts¿;36;senTi[mte/.
Gladhen:
a) Kaserata ngangge aksara Jawi:
1.
Bobotku 62 kilogram.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. 2. Keboné jembaré 250 meter
pesagi.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
LATIHAN
Kawangsulana pitakenan ing ngandhap punika
kanthi cara milih wangsulan a, b, c, d, utawi e ingkang leres!
1.
|
?gmB=suli=kumnD=sWr[n.
Seratan aksara Jawi ing nginggil
menika menawi kalatinaken inggih menika….
a. gambang suling gumandang swarane
b. gambang sruling gumandhang
swarane
c. gambang suling kumandang swarane
d. gambang suling kumandhang
suarane
e.
gambang suling kumandhang swarane
|
2.
|
?xks[nawkM|ln\kÓ|w/gmuskgenin]k.
Seratan aksara Jawa ing nginggil
punika manawi dipunserat latin kanthi trep lan leres ing ngandhap inggih
punika….
|
3.
|
?ppnK=[gosemBhy=[soltLim=wekÒ|ar[nyaiku……….
a.
cnDi
b.
msJif\
c.
wiar
d.
[g]j
e.
kLe[nT=
|
4.
|
?sumPhplpaikusesebutnk=[gosumP[a…….
a.
ptihs_kuni
b.
fi[pone[go[ro
c.
ptihtmBkG=[g
d.
ke/tnegr
e. gjhmd
|
5.
|
?gmB=suli=kumnD=sWr[n.
Seratan aksara Jawi ing nginggil
punika manawi kalatinaken inggih punika…
|
EmoticonEmoticon